Tussendoelen en leerlijnen

Op deze pagina kunt u alles lezen over de doelen waar we in groep 2 aan werken gedurende het schooljaar.
We werken in de kleutergroepen met Tussendoelen en Leerlijnen, hier zitten, verdeeld over vier leerlijnen, alle doelen die de kleuters aangeboden moeten krijgen in verwerkt.
Groep 1 en groep 2 zijn in totaal verdeeld in tien periodes; periode 1 t/m 5 horen bij groep 1, periode 6 t/m 10 bij groep 2. In grote lijnen zijn die periodes als volgt verdeeld; van zomer- tot herfstvakantie, van herfst- tot kerstvakantie, van kerst- tot voorjaarsvakantie, van voorjaars- tot meivakantie, van mei- tot zomervakantie. Niet ieder kind zit altijd met alles op hetzelfde niveau; het kan best zijn dat een kleuter binnen bijvoorbeeld de leerlijn Rekenen al heel ver is maar nog moeite heeft met Taal, Motoriek of Sociaal-emotionele vaardigheden. De kleuters zijn op hun eigen niveau bezig en krijgen indien nodig extra hulp of oefening, of extra aanbod bij een ontwikkelingsvoorsprong binnen een bepaalde leerlijn.

• Zin correct nazeggen (6 woorden)
• Afspreken iets te doen
• Aan ander vragen iets te doen
• Boodschapje doen
• Zich excuseren
• Taal gebruiken om te praten over wat is gebeurd (met gebruik van verleden tijd) of zal gebeuren (met gebruik van toekomende tijd)

• Luisteren
• Zinnen en woorden
• Rijmen
• Klankgroepen   

• Luisteren: Trefwoord herkennen in reeks woorden
• Rijmwoorden/plaatjes bij elkaar zoeken
• Woorden bedenken die beginnen met de letter…….
• Beginnen met analyse/synthese: woorddeel verdelen en samenvoegen (zak-doek - zakdoek)
• Letters aanbieden, lettermuur

• Aandacht voor het doen van voorspellingen over de tekst, vragen stellen n.a.v. verhaal etc.
• Redeneren over het verhaal, los van hier en nu, eerst, dan
• Aanbieden van informatieve teksten
• Laten ontdekken dat geschreven taal anders is dan mondelinge taal

• Drie tot vier getoonde voorwerpen onthouden

• Seriëren: Op kleur en/of op vorm
• Classificeren: 2 kenmerken:  kleur en vorm

• Licht / donker nuances in kleur benoemen (bv. lichtblauw, donkerblauw etc.)

Rekenen: tellen, getalbegrip, meten en meetkunde

• Aanrakend en synchroon tellen tot 10 en stimuleren herkennen van enkele getalsymbolen
• Buurgetallen tot 10
• In betekenisvolle contextsituaties aantallen tot 10 laten Ordenen, Redelijk schatten en Vergelijken op meer, minder, evenveel (ook volgende periodes)
• Telrij opzeggen tot 20 (ook volgende periodes)
• Aandacht voor rangtelwoorden (eerste, tweede etc.)
• Aanbieden (ook periode 7): eenvoudige erbij- en erafsituaties tot tenminste 10, in de vorm van bedekspelletjes , met materialen (context en objectgebonden) e.d.

• Veel/weinig
• Meer–meest
• Minder–minst
• Evenveel

• De kinderen lijfelijk en met materialen ervaring laten opdoen met de volgende oriënteringsbegrippen:

• Accent op schaduwen van eigen lichaam (buiten) en objecten
• Werken met eenvoudige plattegronden

• Bouwwerken van een bouwtekening/voorbeeld nabouwen
• Bouwen met constructiemateriaal als lego, blokken, rails, kapla, knex  etc.
• Werken met eenvoudige plattegronden
• Mozaïekfiguren leggen en naleggen
• Werken met klei, zand, water
• Overige vormenspelletjes/materialen aanbieden

• Golvende en kartellijnen, hoeken
• Vierkant en smalle reep uitknippen
• Over een rechte lijn knippen
• Zelf papier, dozen, rollen beplakken, hier iets van maken (bv. auto van dozen, papier etc.)

• Mensen in elkaars nabijheid tekenen
• Zelfportret met emotie tekenen
• Drie vingers gebruiken bij opsturen van potlood, nog geen juiste pengreep, dit wel stimuleren
• Complexere vormen tekenen en schilderen
• Tekeningen benoemen

• Goed rennen in eigen en wisselend tempo
• Over een streep lopen
• Bij rennen snel kunnen stoppen
• Bij tikspel gunstige positie kiezen, ruimte benutten

• Grote stuiterende bal vangen en bovenhands gooien (1 been naar voren)
• Kleine bal onderhands gooien

• 5 seconden op één been staan
• Over smalle kant van de balk lopen

• Spel spelen met opeenvolgende scènes, rollenspel, fantasiespel, doen alsof-spel
• Samenspelen en samenwerken met andere kinderen, eigen rol in relatie tot anderen verwoorden
• Aan afspraken houden, aan eenvoudige spelregels houden
• Inzicht in spelletjes (gezelschapsspelen), regels daarbij;
• Goed omgaan met spelmateriaal en het materiaal gebruiken waarvoor het bedoeld is
• Onderscheid werkelijkheid–fantasie (ook periode 7)
• ‘Breed’ spelen; in/met diverse hoeken en materialen
• Spelen met wereldspelmateriaal en in themahoeken
• Spontaan spreken in het spel tegen anderen
• Doorzettingsvermogen bij spel

• Uiten van gevoelens
• Spontaan vertellen in de kring
• Even kunnen wachten

• Aandacht van de leerkracht delen met anderen in de groep
• Openstaan voor de bedoelingen, gedachten, gevoelens van de leerkracht
• Andere kinderen contact zoeken
• Anderen willen helpen
• Eerste begin ontwikkeling bereidheid conflicten oplossen

• Kledingstukken op juiste wijze aandoen zonder verwisselingen
• Knopen open en dichtdoen
• Omgaan met uitgestelde aandacht
• Een opdracht zelfstandig kunnen uitvoeren en overzicht hebben van daarbij benodigde materialen;
• Taak stellen, afmaken en gebruikte materialen opruimen

• (Correct) spreken bevorderen d.m.v. gesprekssituaties stimuleren
• Vertrouwd maken met lezen d.m.v.recreatief voorlezen (bv. bij het naar huis gaan, fruit eten)

• Spontane telsituaties benutten

• Naar leerkracht en medeleerlingen (10-15 minuten)
• Meervoudige instructies: bv. eerst ruim je op, dan kom je in de kring zitten
• Trefwoord herkennen in twee zinnen

• Gebeurtenis vertellen, duidelijk maken aan anderen
• De juiste lidwoorden en verkleinwoorden gebruiken
• Zin nazeggen (7 woorden)

• Onderhouden: luisteren, zinnen en woorden, rijmen, klankgroepen
• Nieuw: isoleren van klanken, letterkennis

• Letters aanbieden, lettermuur
• Analyse: kleine verschillen horen tussen 2 woorden (bol-bal)
• Analyse: bij twee woorden de eerste/laatste noemen
• Analyse/synthese: lettergreep verdelen en samenvoegen (vo-gel)
• Eigen naam lezen

• Boek van de week 3 x met verdieping van de vraagstelling
• In staat zijn conclusies te trekken n.a.v. een (voorgelezen) verhaal): aandacht  besteden aan oorzaak–gevolg
• Voorspellen waar het over gaat a.d.hand van kaft en plaatjes
• Voorgelezen verhaal navertellen m.b.v. plaatjes
   

• Classificeren: één kenmerk, soortnaam, bv. boerderijdieren, dierentuindieren
• Seriëren: Op kleurnuance ordenen (van licht naar donker en omgekeerd) 

• Herhalen: bruin, rose, grijs; Nieuw: paars
• Verschillen in plaatjes onderscheiden en onthouden
• Vormenspelletjes

Rekenen: tellen, getalbegrip, meten en meetkunde
Getallenlijn met cijfers 1 t/m 20 in de klas hangen 

• Tellen: Aanwijzend en synchroon tellen tot 10  en herkennen van getalsymbolen 1 t/m 5
• Aandacht voor 5 en 10 structuur
• Telrij opzeggen tot 20 (ook volgende periodes)
• Resultatief tellen 1–8 (kind zegt: daar liggen 8 kastanjes)
• In betekenisvolle contextsituaties  aantallen tot 10, ordenen, redelijk schatten en vergelijken op meer, minder, evenveel
• Eenvoudige erbij- en erafsituaties tot tenminste 10, in de vorm van bedekspelletjes, met  materialen (context en objectgebonden) e.d.
• Doortellen in de telrij tot 10

• De kinderen lijfelijk en met materialen ervaring laten opdoen met de volgende begrippen:

• Bouwwerken van een bouwtekening/voorbeeld nabouwen
• Bouwen met constructiemateriaal als lego, blokken, rails, kapla, knex  etc.
• Werken met eenvoudige plattegronden
• Mozaïekfiguren leggen en naleggen
• Werken met klei, zand, water
• Overige vormenspelletjes/materialen aanbieden

• Aandacht voor oudjaar-nieuwjaar
• Dagen van de week in de goede volgorde benoemen
• Weten welke dag het vandaag is

• Ervaring opdoen met begrippen ‘geld, betalen, euro, munt, papiergeld’.

• Golvende en kartellijnen, hoeken
• Vierkant en smalle reep uitknippen
• Over een rechte lijn knippen
• Zelf papier, dozen, rollen beplakken, hier iets van maken (bv. auto van dozen, papier etc.)

• Mensen in elkaars nabijheid tekenen
• Zelfportret met emotie tekenen
• Drie vingers gebruiken bij  opsturen van potlood, nog geen juiste pengreep, dit wel stimuleren
• Complexere vormen tekenen en schilderen
• Tekeningen benoemen

• Goed rennen in eigen en wisselend tempo
• Over een streep lopen
• Bij rennen snel kunnen stoppen
• Bij tikspel gunstige positie kiezen, ruimte benutten

• Grote stuiterende bal vangen en bovenhands gooien (1 been naar voren)
• Vangen van een met een boog aangegooide bal
• Kleine bal onderhands gooien

• 5 seconden op één been staan (links en rechts)
• Over smalle kant van de balk lopen        

• Spel spelen met opeenvolgende scènes, rollenspel
• Samenspelen en samenwerken met andere kinderen, eigen rol in relatie tot anderen verwoorden
• Spelen in groepjes van 2-6 kinderen
• Aan afspraken houden, aan eenvoudige spelregels houden, bereidheid conflicten op te lossen
• Inzicht in spelletjes (gezelschapsspelen), regels daarbij;
• Onderscheid werkelijkheid-fantasie
• ‘Breed’ spelen; in/met diverse hoeken en materialen
• Spelen met wereldspelmateriaal en in themahoeken
• Goed omgaan met spelmateriaal en het materiaal gebruiken waarvoor het bedoeld is
• Doorzettingsvermogen bij spel
• Emoties: trots,  schuld, schaamte, verlegenheid
• Uiten van gevoelens, spontaan vertellen in de kring en tegen de leerkracht

• Anderen willen helpen

• Omgaan met uitgestelde aandacht
• Aangeven waardoor iets gelukt/niet gelukt is
• Een complexere opdracht zelfstandig kunnen uitvoeren en overzicht hebben van daarbij benodigde materialen; Taak stellen, afmaken en gebruikte materialen opruimen (ook volgende periodes)
• Kleine probleemsituaties herkennen en oplossen

• (Correct) spreken bevorderen d.m.v. gesprekssituaties stimuleren
• Vertrouwd maken met lezen d.m.v.recreatief  voorlezen (bv. bij het naar huis gaan, fruit eten)

• Spontane telsituaties benutten
• Tijdsbesef bevorderen d.m.v. dagritme in de klas doornemen en visualiseren

• Luisteren naar leerkracht en medeleerlingen (15 minuten) 

• Woorden met moeilijke klankcombinaties: woord nazeggen (bv. kurkentrekker)
• Vragen stellen om iets te weten te komen (Waarom? Hoe komt dat?)
• Van de bekendste zelfstandige naamwoorden de meervoudsvormen kennen 

• Isoleren van klanken
• Nieuw: synthese van klanken
• Letterkennis

• Letters aanbieden, lettermuur, aandacht voor klank-tekenkoppeling
• Aandacht voor herhalen eerdere letters
• Drie/vier getoonde voorwerpen onthouden
• Drie woorden onthouden, ongeacht volgorde
• Bij 3 namen/woorden laatste noemen
• Analyse: van 3 woorden 2 rijmende herkennen
• Analyse/synthese: woorden in klankgroepen verdelen zoals bij kin-der-wa-gen, ei-ken-boom en samenvoegen
• Synthese: aa-p; koppelen aan plaatje/voorwerp;
• Woordobjectivatie: vorm en betekenis van woorden: bv. banaan is een korter woord dan sinaasappel. (ook in periode 9)
• Beginrijm en eindrijm
• Fonemen als de kleinste klankeenheden in woorden laten onderscheiden zoals bij p-e-n

• Voorspellingen doen
• Deze checken: Klopte het? Zo niet, waarom niet?
• Wat weten ze er al van?
• Denkvragen stellen
• Conclusies laten trekken
• Voorgelezen verhaal naspelen terwijl de leerkracht vertelt.
• Voorgelezen verhaal navertellen, aanvankelijk met steun van illustraties. 

• Werken in leeshoek, schrijfhoek: zelf boeken laten ‘lezen’, teksten, schrijf- en stempelmateriaal, letters, zelf teksten laten (na)maken etc.
• Woorden als globale eenheden lezen en schrijven. Bijv.: de eigen naam en namen van voor het kind belangrijke personen/dingen, logo’s en merknamen (ook periode 9, 10)

• Werken met eenvoudige matrix

• Verschillen tussen plaatjes met abstracte voorstelling onderscheiden
• Eenvoudige puzzels met geometrische vormen maken
• Veel met vormen werken, in vrij spel en begeleide kleine kring

Rekenen: tellen, getalbegrip, meten en meetkunde

Getallenlijn met cijfers 1 t/m 20 in de klas hangen 

Tellen en getalbegrip:

• In het hoofd tellen tot 10
• Telrij opzeggen tot 20 (ook volgende periodes)
• Het herkennen van steeds meer getalsymbolen
• Erbij en eraf situaties tot 10
• Aantallen objecten tot 10 ordenen, vergelijken, schatten en tellen  zonder context
• Aantallen tot 10 telbaar representeren met bijvoorbeeld vingers, streepjes, en stippen
• Terugtellen getallen vanaf 10 (ook volgende periodes)

• grootst/kleinst,
• langst/kortst,
• hoogst/laagst,
• dikst/dunst,
• zwaarst/lichtst

• Richting:         op, af, langs
• Afstand:          dichterbij, verderaf
• Positie:            tussenin, voorin, achterin, in de hoek

• Bouwwerken van een bouwtekening/voorbeeld nabouwen
• Bouwen met constructiemateriaal als lego, blokken, rails, kapla, knex  etc.
• Werken met eenvoudige plattegronden
• Mozaïekfiguren leggen en naleggen
• Werken met klei, zand, water
• Overige vormenspelletjes/materialen aanbieden
• Activiteiten en materialen rond symmetrie en spiegelen

• Namen van de seizoenen kennen + paar kenmerken
• Dagen van de week
• Paar namen van maanden aanbieden

• Knippen van (voorgetekende) figuren
• Knippen van papier, karton, stof
• Kleine vormen knippen en plakken
• Plakken van allerlei ruimtelijke vormen
• Plakken combineren met andere technieken 

• Kralenplank, kleine kralen rijgen
• Fijne sluitingen open en dichtmaken

• Details tekenen
• Gedetailleerde menstekening
• Vierkant, cirkel en driehoek tekenen
• Inkleuren binnen de lijnen
• Vloeiende teken/schrijfbewegingen
• Juiste pengreep, voorkeurshand

• Ontwijken van bewegende hindernissen tijdens het hardlopen

• Op voorkeursbeen (ook periode 9 en 10)
• Langere afstand hinkelen
• Huppelen op juiste wijze

• Aanloop nemen en springen
• Loopsprong: afzetten en landen met 1 voet

• Kleine bal omhoog gooien en vangen
• Toegegooide bal vangen
• Mikken op een doel
• Bal of pittenzak naar ander kind gooien

• Over smalle kant van de balk lopen  

• Zelf een spelplan maken, hierover praten met de andere kinderen
• Zelf afspraken maken over het spel, en je daaraan houden
• ‘Breed’ spelen; in/met diverse hoeken en materialen
• Spelen met wereldspelmateriaal en in themahoeken
• Doorzettingsvermogen bij spel

• Proberen in te leven in bedoelingen van de ander en daar zelf op inspelen
• Aan complexere regels en afspraken houden
• Openstaan voor de gedachten en gevoelens van de ander
• Wederkerige relaties met andere kinderen, waarbij men elkaar aanvult en kan geven en nemen
• Gezelschapsspelletjes spelen, zich aan de regels houden (ook periode 9)

• Een complexere opdracht zelfstandig kunnen uitvoeren en overzicht hebben van daarbij benodigde materialen; Taak stellen, afmaken en gebruikte materialen opruimen
• Gerichte aandacht van 15 minuten op de activiteit
• Omgaan met uitgestelde aandacht
• Kleine probleemsituaties herkennen en oplossen
• Begroeten, afscheid nemen van anderen

• Verslag doen van bijvoorbeeld activiteit of gebeurtenis
• Stimuleren van complexere woorden gebruiken (vogel = mus, duif, meeuw etc.)
• Van de bekendste werkwoorden de verleden-tijdsvormen kennen (lopen-liep- gelopen)
• Enkelvoud – meervoud kunnen toepassen (dat is 1 trein, dat zijn 2 treinen)

• 4 woorden onthouden, ongeacht volgorde
• Bij 3 namen/woorden eerste noemen

• Synthese van klanken
• Analyse van klanken
• Letterkennis

• Woorden in klankgroepen verdelen zoals bij kin-der-wa-gen 
• In 4 woorden 3 rijmende herkennen
• Plaatjes sorteren op gelijke eindklank
• Spelletjes met beginrijm
• Synthese (bv. k - a - r koppelen aan plaatje/voorwerp)
• Laten ontdekken dat woorden zijn opgebouwd uit klanken en dat letters met die klanken corresponderen, foneem-grafeem-koppeling leggen
• Woordobjectivatie: Onderscheid maken tussen de vorm en betekenis van woorden: bv. banaan is een korter woord dan sinaasappel.
• Herhalen van letters

• Beredeneren: problemen oplossen in eenvoudig verhaaltje
• Voorgelezen verhaal navertellen zonder gebruik te hoeven maken van illustraties
• Trefwoord in verhaal herkennen, of in reeks woorden
• Denkvragen stellen

• Bewustzijn stimuleren: enige notie van klank-teken-relatie, één of enkele letters staan voor het hele woord
• Eigen naam schrijven
• Stimuleren tot ‘opschrijven’ van dingen: bijv.: de eigen naam en namen van voor het kind belangrijke personen/dingen, logo’s en merknamen

• Verschillen tussen lettervormen en cijfervormen onderscheiden
• Activiteiten met vormen aanbieden (verschillen en overeenkomsten zien)
• Speels stimuleren: op tekstkenmerken gaan letten; herkennen van letters, woorden, soms woorden benoemen (namen bijvoorbeeld)

Rekenen: tellen, getalbegrip, meten en meetkunde

• Telrij opzeggen tot 20
• Tellen: doortellen tussen 1 en 10
• Terugtellen getallen tot 10
• Getalsymbolen herkennen van 0 t/m 10
• Aandacht voor splitsen tot 10
• Cijfers: (symbolen) tekenen / schrijven
• Aantallen objecten tot 10  Ordenen, Vergelijken, Schatten, Tellen.
• Eenvoudige erbij- en erafsituaties tot tenminste 10, in de vorm van bedekspelletjes e.d.
• Benoemde aantallen tot 10 telbaar representeren met bv. vingers, streepjes, stippen, en deze vaardigheid in toepassingssituaties van erbij en eraf benutten.

• grootst -    kleinst
• langst – kortst
• hoogst – laagst
• dikst – dunst
• zwaarst -  lichtst

• Werken en spelen met allerlei constructiemateriaal
• Classificeren en seriëren
• Puzzels maken

• Ordenen van tijd: eerst-dan, bv. in verhaal of activiteit
• Begrippen morgen, gisteren
• Paar namen van maanden aanbieden

• Knippen van (voorgetekende) figuren
• Knippen van papier, karton, stof
• Kleine vormen knippen en plakken
• Plakken van allerlei ruimtelijke vormen
• Plakken combineren met andere technieken

• Complexere vouwsels maken
• Vouwen combineren met andere technieken

• Kralenplank, kleine kralen rijgen
• Fijne sluitingen open en dichtmaken

• Details tekenen
• Gedetailleerde menstekening
• Vierkant, cirkel en driehoek tekenen
• Inkleuren binnen de lijnen
• Vloeiende teken/schrijfbewegingen
• Juiste pengreep, voorkeurshand

• Op voorkeursbeen (ook periode 9 en 10)
• Langere afstand hinkelen
• Huppelen op juiste wijze

• Aanloop nemen en springen
• Loopsprong: afzetten en landen met 1 voet

• Kleine bal omhoog gooien en vangen
• Toegegooide bal vangen
• Mikken op een doel
• Bal of pittenzak naar ander kind gooien
   

• (ook periode 10 aanbieden)

• Lange tijd spelthema en speelrol langer volhouden
• Langer met anderen spelen
• Praten over spelplan, taken, rollen verdelen
• Zich proberen in te leven in bedoelingen van  ander en daar zelf op inspelen
• Spelthema’s en rollen gevarieerder, omvatten situaties buiten directe dagelijkse leefwereld
• Gezelschapsspelletjes spelen, zich aan de regels houden

• Zelfvertrouwen in eigen kunnen

• Kritiek op eigen gedrag of eigen prestaties begrijpen en accepteren

• Emoties van anderen kennen en interpreteren
• Begin van kunnen verplaatsen in de ander
• Bewondering tonen voor wat een ander kan
• Kunnen delen, uitlenen, iets voor de ander over hebben

• Zelfstandig werken
• Kleine problemen zelf oplossen
• Omgaan met uitgestelde aandacht
• Doorzettingsvermogen bij spel en werkje / taak
• Tempo ontwikkelen
• Gerichte aandacht van 15- 20 minuten op de activiteit
• Vertellen over wat je gemaakt hebt of wat je al kan
•  

• (Correct) spreken bevorderen d.m.v. gesprekssituaties stimuleren
• Vertrouwd maken met lezen d.m.v. recreatief  voorlezen (bv. bij het naar huis gaan, fruit eten)

• Spontane telsituaties benutten
• Tijdsbesef bevorderen d.m.v. dagritme in de klas doornemen en visualiseren

• Naar leerkracht en medeleerlingen (20 minuten)
• Luisteren: luisteren Meervoudige instructie laten uitvoeren
• Kritisch luisteren: trefwoord in verhaal herkennen, of in reeks woorden

• Spreken: versje opzeggen of een zelfbedacht stukje tekst (bv. poppenkast)
• Spreken: juist gebruik van eenvoudige voegwoorden en bijvoeglijke naamwoorden
• Denken: vragen laten beantwoorden op diverse denkniveau  

• Plaatjes sorteren op gelijke beginklank
• Bij 3 namen/woorden eerste/middelste noemen
• 4 woorden onthouden, op volgorde
• 3 tot 4 getoonde plaatjes op volgorde onthouden
• Versje van 6 regels kennen en opzeggen/zingen

• Onderhouden: analyse van klanken
• Letterkennis
• Nieuw: manipuleren van klanken

• Zelf rijmwoord verzinnen bij gegeven woord
• Zelf rijmwoorden verzinnen
• Horen wat wel en niet rijmt
• Synthese: k-a-s-t; samenvoegen van klanken tot een woord
• Woorden bedenken die beginnen met bv. k (en opschrijven door leerkracht: zien en horen combineren)
• Woorden bedenken die eindigen op bv. k (en opschrijven door leerkracht: zien en horen combineren)
• Aandacht voor klanktekencombinatie (zien en horen)
• Onderhouden aangeboden letters
• Speels stimuleren: op weg naar ‘ontcijferend’ lezen: begin van letterkennis
• Speels stimuleren van lezen van mk, km, mkm woordjes; tekstbegrip raakt tijdelijk meer op achtergrond

• Allerlei soorten teksten aanbieden, ook informatieve teksten
• Verhaal in chronologische volgorde laten navertellen (bv. in tweetallen)
• Beredeneren: probleem oplossen in een verhaal 

• Stimuleren van (fonetisch) schrijven
   

• Kleine verschillen kunnen zien, dezelfde kunnen zien
• Hetzelfde woord / letter in een reeks woorden/ blad met letters kunnen zien
• Activiteiten met vormen aanbieden, ook in het platte vlak
• Ingewikkelde puzzels met geometrische vormen maken
• Kimspel: uit 3 letters: welke is er weg?

Rekenen: tellen, getalbegrip, meten en meetkunde
Getallenlijn met cijfers 1 t/m 20 in de klas hangen
Tellen en getalbegrip:

• Telrij opzeggen tot 20
• Getalsymbolen herkennen van 0 t/m 10
• Getalvolgorde tot 10 herkennen en leggen
• Getalsymbool en hoeveelheid koppelen tot 10
• Verder tellen vanaf bepaald getal tot 20
• Terug tellen vanaf 10
• Aandacht voor splitsen tot 10 in betekenisvolle context
• Hoeveelheden tot 12 kunnen schatten, tellen, neerleggen
• Meer/minder/evenveel hoeveelheden tot 12
• Benoemde aantallen tot 10 telbaar representeren met bv. vingers, streepjes, stippen, en deze vaardigheid in toepassingssituaties van erbij en eraf benutten.
• Eenvoudige optel- en aftrekproblemen in dagelijkse contexten handelend kunnen oplossen tot 12 (en eronder)
• Rangtelwoorden eerste, tweede, derde etc. t/m 10 herkennen en gebruiken

• Inhouden (wat erin zit en wat erin kan) op verschillende manieren vergelijken: Op het oog, via in elkaar overgieten, en door afpassen of uitscheppen met eenvoudige natuurlijke maten als kopje, beker of lepel.
• Activiteten aanbieden met het vergelijken van het gewicht van verschillende objecten. Ze verkennen daarbij zowel het wegen op de hand als met een balans.
• Verschillende grootheden (lengte, omtrek, oppervlakte, inhoud, gewicht, tijd, geld) kunnen onderscheiden in concrete situaties
• Puzzels met concrete voorstelling van ongeveer 24 stukjes maken
• Herhalen van allerlei begrippen, 3 en 2 dimensionaal en de verschillen in betekenis tussen deze begrippen weten. Ook hun vergrotende/overtreffende trap (groot-groter-grootst) actief en passief beheersen

• Activiteiten aanbieden met het opereren met vormen en figuren:  Via activiteiten met spiegels en schaduwen in aanraking komen met symmetrie en afbeeldingen van vormen en figuren.
• Werken met mozaïeken: Mooie patronen samenstellen en herkennen van regelmaat, symmetrie en samenstellingen van figuren.
• Afbeeldingen nabouwen waarbij niet alles is te zien
• Werken met allerlei constructiemateriaal
• Werken met allerlei vormen, het zien van overeenkomsten en verschillen 

• Dagen van de week benoemen in goede volgorde
• Vroeg/laat, vroeger/later

• Knippen van (voorgetekende) figuren
• Knippen van karton, papier, stof
• Kleine vormen knippen en plakken
• Plakken van allerlei ruimtelijke vormen
• Plakken combineren met andere technieken

• Vouwen combineren met andere technieken
• Complexere vouwsels maken

• Kralenplank, kleine kralen rijgen
• Fijne sluitingen open en dichtmaken

• Tekenen met details; gebeurtenissen weergeven met kleurnuances
• Gedetailleerde menstekening
• Vierkant, cirkel en driehoek tekenen
• Vloeiende teken/schrijfbewegingen stimuleren
• Onderkant papierlijn als grondlijn
• Inkleuren binnen de lijnen
• Juiste en ontspannen pengreep
• Schrijfpatronen natekenen

• Soepel lopen en rennen
• Ontwijken van bewegende hindernissen tijdens het hardlopen)

• Op voorkeursbeen
• Langere afstand hinkelen
• Huppelen op juiste wijze, ritmisch

• Aanloop nemen en springen
• Loopsprong: afzetten en landen met 1 voet
• Tegelijk klappen en springen

• Met 1 hand, gericht, voorkeurshand
• Koprol in de juiste richting

• Kleine bal omhoog gooien en vangen
• Toegegooide bal vangen
• Mikken op een doel
• Bal of pittenzak naar ander kind gooien

• Lange tijd spelthema en speelrol langer volhouden
• Langer met anderen spelen
• Praten over spelplan, taken, rollen verdelen
• Zich proberen in te leven in bedoelingen van anderen en daar zelf op inspelen
• Spelthema’s en rollen gevarieerder, omvatten situaties buiten directe dagelijkse leefwereld
• Gezelschapsspelletjes spelen, zich aan de regels houden

• Zelfkennis
• Zelfvertrouwen
• Eigen gevoelens onder woorden brengen

• Begroeten, afscheid nemen van anderen
• Samenwerken, afspraken maken, iets beloven en zich daaraan houden
• Emoties van anderen kennen en interpreteren
• Verschil tussen jezelf en de ander weten (bv. lichaamskenmerken, traditie, voorkeuren, karakter)
• Kritiek begrijpen en accepteren
• Aanpassen aan nieuwe situaties

• Zelfstandig werken
• Omgaan met uitgestelde aandacht
• Kleine problemen zelf oplossen
• Gericht vragen (kunnen) stellen
• Zich moeilijker taak stellen en uitgebreider plan maken
• Aandacht opbrengen voor werkje (15-20 minuten)
• Doorzettingsvermogen
• Tempo ontwikkelen
• Tijd nemen voor goed resultaat
• Kritisch op eigen prestaties
• Kritiek accepteren

• (Correct) spreken bevorderen d.m.v. gesprekssituaties stimuleren
• Vertrouwd maken met lezen d.m.v. recreatief  voorlezen (bv. bij het naar huis gaan, fruit eten)

• Spontane telsituaties benutten
• Tijdsbesef bevorderen d.m.v. dagritme in de klas doornemen en visualiseren